Nədənsə, kökündə hansı mövzunun durmasından asılı olmayaraq hər dəfə söhbət halallıqdan, təmizlikdən, saflıqdan düşəndə gözlərim önündə ilk öncə uşaqlıq yaddaşımda əbədiləşib qalan nurani, dili xeyir-dualı, hər kəlməsi minbir hikmətlə dolu ağsaqqalların canlı obrazı, mənim nəzərimdə halallığın təcəssümü olan Ənvər müəllim gəlib dayanır. Onu təkcə mən yox, hamı belə tanıyır, belə qəbul edir. Sözü ilə işi vəhdət təşkil edən bu nurani insanın dilindən və əməlindən heç kəs inciməmişdir.
...Ənvər Əhməd oğlu Aşırov 1919-cu ilin mart ayında Gürcüstanın axar-baxarlı bir guşəsində – dağların ətəyində, meşələr qoynunda yüz illərdən bəri lövbər salmış ağır el kimi tanınan Darvaz kəndində anadan olmuşdur. Həmyerlilərinin həmişə minnətdarlıqla xatırladıqları, əsrarəngiz təbiətə malik olan Darvazın hər guşəsində suyu diş göynədən yadigar çeşmələri çağlayan atası Əhməd kişidən ona el işinə can yandırmaq, xeyirxahlıq, nəciblik, alicənablıq, haqqı nahaqqa qurban verməmək kimi insani keyfiyyətlər miras qalıb.
...Oğlanlarını savadlı görmək istəyən Əhməd kişi arzusuna nail olmuşdu. Böyük oğlu Cəlal Lüksemburq (indiki Bolnisi) rayon komsomol komitəsinin katibi işləyirdi. Ənvər isə müəllim idi. Ailə gözəl günlərini yaşayırdı. Ancaq ikinci dünya müharibəsinin başlanması milyonlarla ailə kimi, Əhməd kişinin firavan həyatını da pozdu. Hələ Finlandiya ilə müharibə zamanı Ənvər müəllim döyüşən orduya çağırıldı. Qanlı döyüşlərin birində bir ayağını itirib Vətənə döndü. Almaniya ilə müharibə başlayanda isə rayonda məsul vəzifədə işləməsinə baxmayaraq Cəlal da cəbhəyə yola düşdü. Artıq Ənvər müəllim kənddəki məktəbdə coğrafiyadan dərs deyirdi. Müharibədən qayıtmayan Cəlalın iki körpəsi – Roza və Zinə də ata qayğısından, nəvazişindən məhrum olub əmilərinin himayəsinə sığınmalı olmuşdular.
Müharibənin vurduğu mənəvi yaralar unudulmasa da, artıq həyat öz axarına düşməkdəydi. Ənvər müəllim də ailə qurub övlad sahibi oldu.
Ensiklopedik biliyə malik, sözün həqiqi mənasında müəllim olan Ənvər Əhməd oğlu təkcə dərs deməklə kifayətlənmir, müxtəlif elmi ədəbiyyatları müntəzəm mütaliə edir, xalq təbabətinə xüsusi maraq göstərirdi. Uzun illərin təcrübəsi, zəngin elmi məlumat Ənvər müəllimi təkcə Darvaz kəndində deyil, bütövlükdə Borçalıda xalq təbabətinin əsl bilicisinə çevirmişdir. İstənilən xəstəliyin müalicəsi ilə bağlı ona müraciət edənlər naümid qayıtmır. Ənvər müəllim sadəcə xalq təbabətindən məlumatı olan bir adam kimi məsləhət verməklə kifayətlənmir, hər xəstəliyin müalicəsində işlədiləcək bitki nümunələrini onda tapmaq mümkündür. Ömrünün doqquzuncu onilliyini yaşayan Ənvər müəllim müalicəvi əhəmiyyəti olan hər bir çiçəyi, otu elmi baxımdan əsaslandırılmış qaydada vaxtında toplayıb lazımi şəraitdə saxlayır.
Ənvər müəllim zəhmətsevərliyi ilə də çoxlarına örnək ola biləcək bir insandır. Onu heç vaxt bekar görməzsən. Həyət-bağçada özünə nə isə bir iş tapıb məşğul olur. Hər il yaz gələndə isə qayğıları daha da çoxalır. Torpaqla məşğul olmaq, əkib-becərmək onun ən sevimli işidir. Elə bu zəhmətin nəticəsidir ki, onun həyətyanı sahəsi əsl nəbatat bağını xatırladır. Burada hər cürə meyvə ağaclarına, bəzək kollarına, bostan bitkilərinə rast gələrsən. Darvaz kəndi dağətəyi zonada yerləşdiyindən çoxlarının burada yetişəcəyinə güman etmədiyi bir sıra ağacları da Ənvər müəllimin bağında gömək olar. O, hər ağaca, hər kola böyük qayğı ilə yanaşır, onlara aqrotexniki qaydalarla qulluq edir və bu işdən böyük zövq alır.
Borçalıda Ənvər müəllimi həm də arıçılığın sirrlərinə bələd bir insan kimi tanıyırlar. Uzun illər arı saxlaması, arıçılığa dair elmi ədəbiyyatı müntəzəm oxuması onu bu işin də əsl bilicisinə çevirmişdir. Arıçılıqla təzə məşğul olmağa başlayanlar tez-tez ona müraciət edib dəyərli məsləhətlər alırlar.
Ənvər müəllimi həm də canlı tarix adlandırsaq yanılmarıq. Əlli ilə yaxındır ki, hər il divar təqviminin vərəqlərində dünyada – Qafqazada, Borçalıda və nəhayət Darvazda gündəlik baş verən mühüm hadisələri qeydə alır. Bu mənada onu Darvazın salnaməçisi adlandırmaq olar. İllər ötəcək, bu gün çoxlarının adi maraq, əyləncə hesab etdikləri həmin təqvimlər qiymətli tarixi mənbə kimi vərəqlənəcək, minnətdarlıqla yad olunacaqdır.
Ənvər müəllim qayğıkeş ata, nümunəvi ailə başçısıdır. Ömür-gün yoldaşı Salatın xala ilə birlikdə beş oğul, bir qız böyüdüb ərsəyə çatdırmışlar. Hamısı da valideynlərinin, boya-başa çatdıqları el-obanın adına layiqdir. Ənvər müəllimin baba kimi də qayğıları çoxdur. İyirmidən çox nəvə-nəticənin hər xoş sorağı onun qəlbini dağa döndərir.
Sonbeşiyi Xəqaninin qayğısı ilə əhatə olunmuş Ənvər müəllim bu gün ömrünün müdriklik çağlarını yaşayır. Bu müdrik el ağsaqqalına uzun ömür, cansağlığı arzulayırıq.
Yüzündə görüşənədək, Ənvər müəllim!
Musa NƏBİOĞLU
14 mart 2000
P.S. Ənvər müəllim 2013-cü ilin yazında 94 yaşında dünyasını dəyişdi. Allah rəhmət eləsin!
